અપર એન્ડોસ્કોપી

• અપર એન્ડોસ્કોપી ની પ્રક્રિયા માં ડૉક્ટર ને પાચન તંત્ર ના ઉપલા પાચક માર્ગ (Upper digestive tract) ની અસ્તર જોઈ શકે છે. ઉપલા પાચક માર્ગમાં અન્નનળી (મોઢુંને પેટ સાથે જોડતી નળી), પેટ અને ડ્યુઓડેનમ (નાના આંતરડાના પહેલા ભાગ) નો સમાવેશ થાય છે.

જો તમને નિમ્નલિખિત માં થી કોઈ પણ તકલીફ હોય તો તમને અપર એન્ડોસ્કોપી કરાવવા કહી શકે છે:

• તમારા ઉપલા પેટમાં દુખાવો જે તમે સમજાવી શકતા નથી
• “એસિડ રિફ્લક્સ” (Acid Reflux) તરીકે ઓળખાતી સ્થિતિ
• ઉબકા અને ઉલ્ટી જે લાંબા સમય સુધી ચાલે છે
• લાંબા સમયથી ચાલતા અતિસાર / ઝાડા
• કાળું મળ અથવા તમારા મળમાં લોહી
• ગળી જવામાં મુશ્કેલી અથવા તમારા ગળામાં ખોરાક ફસાયેલો હોય એવું લાગવું
• તમારી પાચક સિસ્ટમના અન્ય પરીક્ષણોના અસામાન્ય પરિણામો
• કોઈ વસ્તુ કે તમે ગળી ન હોવી જોઇએ ગળી
• તમારી પાચક શક્તિમાં વૃદ્ધિ અથવા અલ્સર પહેલા હતા, અને તમારા ડૉક્ટર તેને ફોલ્લૉ-ઉપ કરવા માગે છે

તમારા ડૉક્ટર તમને અપર એન્ડોસ્કોપી પહેલાં શું કરવું તે વિશેના સૂચનો આપશે. તે તમને કહેશે કે તમારે શું ખાવાનું કે પીવાનું બંધ કરવાની જરૂર છે, અથવા તમારી સામાન્ય દવાઓમાંથી કંઈ પહેલા લેવાનું બંધ કરવાની જરૂર છે. સૂચનાઓ મળે કે તરત જ વાંચવાની ખાતરી કરો. તમારે પરીક્ષણ પહેલાં, એક અઠવાડિયા સુધી કેટલીક દવાઓ બંધ કરવી પડી શકે છે. જો તમને તમારી અપર એન્ડોસ્કોપી તૈયાર થવામાં તકલીફ હોય તો તમારા ડૉક્ટર ને જણાવો.

તમારા ડૉક્ટર તમને IV (પાતળા નળી) નસમાં દાખલ કરશે. સ્વસ્થતા અથવા આરામદાયી અનુભવવા માટે, તમને IV દ્વારા દવાઓ અપાશે. તે અથવા તેણી તમારા મોંને સુન્ન કરવા માટે તમને મોં સ્પ્રે અથવા ગારગલ (ખાસ કોગળા) આપી શકે છે. તમારા દાંતને સુરક્ષિત રાખવા માટે તમને પ્લાસ્ટિકના “મોઉથ ગાર્ડ” પણ મળશે.

પછી તમારા ડૉક્ટર એક પાતળા નળી જેના અંત પર પ્રકાશવાળો કેમેરા લગાવેલો હોય છે, તે તમારા મોંમાં થકી થઇ ને નીચે, તમારા અન્નનળી, પેટ અને ડ્યુઓડેનમમાં દાખલ કરશે. તે અથવા તેણી બળતરા, રક્તસ્રાવ, અલ્સર, અથવા વૃદ્ધિ માટે નિરીક્ષણ કરશે.

અપર એન્ડોસ્કોપી દરમિયાન, તમારા ડૉક્ટર આ પણ કરી શકે છે:

• બાયોપ્સી તરીકે ઓળખાતી કસોટી કરો – બાયોપ્સી દરમિયાન, ડૉક્ટર પાચક પટ્ટીના અસ્તરમાંથી પેશીનો એક નાનો ટુકડો લે છે. (તમને એનો એહસાસ પણ નહીં થાય.) પછી તે અથવા તેણી માઇક્રોસ્કોપ હેઠળ પેશીઓ નું નિરીક્ષણ કરશે.
• તે અથવા તેણી જે સમસ્યાઓ માટે જુએ છે તેની સારવાર કરશે – ઉદાહરણ તરીકે, ડૉક્ટર રક્તસ્રાવ રોકી શકે છે, અથવા કેટલીક વખત વૃદ્ધિને કાઢી નાખી પણ શકે છે. તે અથવા તેણી અન્નનળીના કોઈપણ સાંકડા ક્ષેત્રોને પણ વિસ્તૃત કરી શકે છે. અન્નનળીના સાંકડા વિસ્તારો, ગળી જવા માટે મુશ્કેલી પેદા કરી શકે છે.

અપર એન્ડોસ્કોપી પછી, દવાઓ નો અસર બંધ ન થાય ત્યાં સુધી તમને 1 થી 2 કલાક જોવા માટે આવશે. મોટાભાગના ડોકટરો ભલામણ કરે છે કે, લોકો અપર એંડોસ્કોપી પછી વાહન ચલાવવું નહીં, અથવા તો કામ પર ન જાય. તો પણ, મોટાભાગના વાહન ચલાવી શકે છે, અને બીજા દિવસે કામ પર પાછા જઈ શકે છે.

સૌથી સામાન્ય આડઅસર પેટ ફુલેલું લાગતું હોય. પ્રક્રિયા પહેલાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી દવાઓને કારણે કેટલાક લોકોને ઉબકા આવે છે. જો તમને આવું થાય છે, તો તમારા ડૉક્ટર તમારા ઉબકાને બંધ કરવા માટે ની દવા આપી શકે છે. પ્રક્રિયા પછી મોટાભાગના લોકો હંમેશની જેમ ખાઈ શકે છે.

અન્ય આડઅસરો સામાન્ય નથી, પરંતુ થઈ શકે છે. નિમ્નલિખિત હોઈ શકે છે:

• પેટમાંથી ખોરાક ફેફસામાં જાય છે
• રક્તસ્ત્રાવ, ઉદાહરણ તરીકે, વૃદ્ધિ કાઢી નાખ્યા પછી
• પાચનતંત્રના અસ્તરમાં ચીરા
• IV ની આસપાસ ત્વચાની લાલાશ અથવા સોજો

જો તમારી અપર એન્ડોસ્કોપી પછી તમને નીચેની કોઈ પણ સમસ્યાઓ આવે તો તરત જ તમારા ડૉક્ટરને કૉલ કરો:

• પેટનો દુખાવો જે ગેસનો દુખાવો અથવા ખેંચાણ કરતા વધુ ખરાબ છે
• એક ફૂલેલું અને સખત પેટ લાગવું
• ઉલટી થવી
• તાવ આવવો
• ગળી જવામાં મુશ્કેલી અથવા ગળામાં તીવ્ર દુખાવો
• કાળું મળ નીકળવું
• ગળા ની ત્વચાની નીચેની “ક્રંચિંગ” (Crunching) જેવો એહસાસ